Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753
Erbo-de-santo-Claro
Chelidonium majus
Papaveraceae
Àutri noum : Clareto, Erbo-d'esclaire, Dindouliero, Saladuegno, Celidòni.
Noms en français : Chélidoine, Éclaire.
Descripcioun :L'erbo-de-santo-Claro, trachis dins li escoumbre e li relarg umide. Flouris pulèu d'ouro, pièi li fru soun alounga (2 à 4 cm), un pau torso e boussela.
Usanço :Desempièi l'Antiqueta, s'èi toujour pensa que sougnavo la visto e meme la dounavo tournamai is avugle ; d'aqui tóuti li noum en raport emé lou vèire : erbo-d'esclaire, erbo-dóu-vèire... Pièi, emé lou principe di signaturo de Paracelse (siècle XVIe), s'èi pensa que sougnavo li proublèmo de bilo (la sèbo a la memo coulour que la bilo) e de fege. Sèmblo subretout bono pèr sougna la pèu e li berrugo (erbo-dei-barrugo, Fourcauquié). Aro s'utiliso peréu coume antispasmoudico e sedativo.
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chelidonium
Famiho : Papaveraceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Proche d'aigo
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Subrecousmoupoulito
Ref. sc. : Chelidonium majus L., 1753